Heineken

In Afrika

Uitgever: Prometheus Bert Bakker

Edited: 201511001501

400 pagina's

auteur : VAN BEEMEN Olivier

Heineken in Afrika is genomineerd voor de Lira Scherpenzeel Prijs voor grensverleggende buitenlandjournalistiek.

Het boek is inmiddels aan zijn vijfde druk toe.

Betrokkenheid bij ernstige mensenrechtenschendingen, innige banden met dictaturen, corruptie, belastingontwijking… De onthullingen en nieuwe inzichten in Heineken in Afrika hebben niet alleen veel inkt doen vloeien, maar ook geleid tot vragen in de Tweede Kamer en het Europees Parlement.

Het boek kreeg lovende recensies, inspireerde Zembla tot een documentaire en de toonaangevende columnisten Bas Heijne (NRC) en Sheila Sitalsing (Volkskrant) wijdden er vlammende betogen aan. Na een aanvankelijk zwijgen reageert Heineken op zijn website: inhoudelijk wordt niets weerlegd, maar het bedrijf zegt 'een andere zienswijze' te hebben.

Samenvatting Uitgever:

Als geen ander bedrijf dringt Heineken door tot de nerven van Afrikaanse samenlevingen.

De multinational, al sinds de jaren dertig actief op het continent, beseft dat toekomstige groei grotendeels hiervandaan moet komen. Heineken in Afrika is het resultaat van drie jaar baanbrekend journalistiek onderzoek.

Daarbij bezocht de auteur alle Afrikaanse landen waar Heineken brouwerijen bezit, sprak hij bijna 300 betrokkenen en deed hij diepgravend archief- en literatuuronderzoek.

Met zijn levendige en toegankelijke stijl geeft Olivier van Beemen bovendien inzicht in het moderne Afrika en de rol die het bedrijfsleven daar speelt.

De onthullingen in Heineken in Afrika, onder meer over belastingontwijking, medeplichtigheid bij mensenrechtenschendingen en omstreden zakenpartners, hebben inmiddels tot vragen geleid in de Tweede Kamer en het Europees Parlement.

Het inspireerde toonaangevende columnisten, zoals Bas Heijne en Sheila Sitalsing, tot vlammende betogen.

Heineken negeerde het boek aanvankelijk.

De bierindustrie ziet Afrika als het continent van de toekomst.

Markten in Azië, Europa en Amerika lijken over hun hoogtepunt heen: de consumptie per hoofd loopt terug en het massaproduct van de grote brouwers verliest terrein aan de speciaalbieren van kleine, meer ambachtelijke bedrijven. Afrika biedt nog wel groeimogelijkheden, want het verbruik per hoofd ligt laag.

Maar het is een erg lastige markt, waar grote sociale en politieke problemen productie en afzet bemoeilijken.

Heineken behoort sinds tientallen jaren tot de grote spelers met een reeks fabrieken bijna overal in Afrika.

Van Beemens boek analyseert, steunend op grondig onderzoek en veldwerk in tien landen, hoe het bedrijf daar functioneert en vooral hoe het omgaat met die sociale en politieke problemen.

Het resultaat is geen requisitoir tegen de brouwer, maar een afgewogen onderzoeksjournalistiek relaas over wat er wel en niet kan en over wat er beter kan en beter zou moeten.

Afbeeldingen ontbreken, handige kaartjes zijn er wel, net als een verzorgde annotatie en bronnenopgave.

Noteer dat Jean Pierre Bemba zakenpartner is van Bralima, een dochter van Heineken in Congo.

Zie ook het interview met Van Beemen op FOLLOW THE MONEY en de rol van het Belgische IBECOR